Tết Nguyên Đán là gì? Tìm hiểu về nguồn gốc và ý nghĩa của ngày Tết Nguyên Đán

Trong những ngày lễ, các gia đình từ khắp nơi trên thế giới đến với nhau để ăn mừng. Truyền thống cuối năm này đưa mọi người từ Nhật Bản, Trung Quốc và Việt Nam về quê ăn Tết Nguyên đán.

Ngoài ra, ngày lễ này còn có ý nghĩa quan trọng ở các nước trong khu vực Đông Á như Nhật Bản và Việt Nam. Trong bài viết này, bạn có thể tìm hiểu thêm về ngày lễ này qua góc nhìn của Alo Tết nhé !.

 ₁ Tết nguyên đán là gì?

Người Việt Nam coi Tết Nguyên đán là ngày lễ quan trọng nhất của họ. Nó thường được gọi là Tết Ca, Tết Nguyên Đán, Tết Ta, hay Tết Cổ Truyền.  Bản dịch Hán Việt của Lịch Trung Quốc sử dụng các ký tự từ cả hai ngôn ngữ.

Các ký tự Trung Quốc cho các ngày lễ là “Tết”, là một khoảng thời gian và “nhân dân tệ” đại diện cho sự khởi đầu. Từ “dan” trong Hán tự có nghĩa là “sáng sớm”. Do đó, cách đọc chính xác của phiên bản lịch này là qua Tết Nguyên đán.

₂ Khoảng thời gian để tính Tết Nguyên đán là gì?

Tết Nguyên đán được xác định bằng cách tính ngày đầu tiên của năm âm lịch cụ thể. Do quy luật 3 năm nhuận 1 tháng âm lịch nên Tết Nguyên Đán sẽ đến muộn hơn từ 1 đến 2 tháng so với Tết Nguyên Đán. Do đó, thời gian bắt đầu Tết Nguyên đán sẽ từ ngày 21/1 đến ngày 9/2. 

Trong Tết Việt Nam, còn được gọi là Tết Nguyên đán, người nông dân được nghỉ ngơi và chuẩn bị vụ mùa mới. Điều này là do theo truyền thống, hầu hết mọi người ở Việt Nam đều là nông dân; khi có thời gian rãnh rỗi, họ có xu hướng thoải mái ,vui vẻ để bù đắp khoảng thời gian vất vả.

₃ Khởi nguồn của ngày Tết Nguyên Đán

Tết Nguyên đán bắt đầu như một sự phản ánh của một sự kiện thần thoại. Mặc dù là một chủ đề gây tranh cãi, nhiều người tin rằng Tết Nguyên đán bắt đầu từ Trung Quốc và được trao cho Việt Nam sau 1000 năm Bắc thuộc.

Tuy nhiên, truyện cổ tích Việt Nam “Bánh chưng, bánh dày” lại kể rằng lễ hội bắt đầu từ thời vua Hùng. Điều này có nghĩa là nó đã xảy ra trước 1000 năm Bắc thuộc. 

 Người ta tin rằng Tết Nguyên đán của Việt Nam là nguồn cảm hứng cho lễ Giáng sinh. Khổng Tử đã viết rằng người Man gọi một lễ kỷ niệm là Tết, và nó liên quan đến việc nhảy múa điên cuồng. Ông cũng báo cáo rằng mọi người đón Tết bằng cách uống rượu và tận hưởng.

 Có nhiều ý kiến ​​bất đồng xung quanh nguồn gốc cụ thể của Tết Nguyên đán. Mọi người ăn mừng ngày lễ dựa trên truyền thống của đất nước họ. Ngoài ra, mỗi quốc gia kỷ niệm Tết Nguyên đán khác nhau. Lễ kỷ niệm này rất quan trọng đối với những người liên quan và được tổ chức trên toàn thế giới.

₄ Ngày Tết cổ truyền có ý nghĩa như thế nào?

_4.1Tết Nguyên Đán là khoảng thời gian hòa quyện giữa trời và đất

Tết Nguyên Đán được tượng trưng cho sự giao tiếp giữa trời và đất, con người và thần linh.

Xem xét mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Lễ hội mùa xuân – như tiết trời (thời tiết) phù hợp với sự vận động của vũ trụ, biểu hiện qua bốn mùa xuân, hạ, thu, đông – có ý nghĩa đặc biệt đối với những xã hội mà nền kinh tế còn dựa vào nông nghiệp là trụ cột.

_4.2 Tết Nguyên Đán là ngày cúng tổ tiên

Có thể nói, đây là thời khắc quan trọng nhất trong năm, khi con cháu tề tựu đông đủ, chuẩn bị bày biện mâm cơm, mâm ngũ quả trang trọng nhất lên bàn thờ ông bà tổ tiên. Theo tín ngưỡng cổ xưa, vào ngày tết này, tổ tiên sẽ về quê ăn tết cùng con cháu, chúc gia đình mạnh khỏe, chung sống hòa thuận.

_4.3 Tết Nguyên đán là một cái tết tràn đầy may mắn và hy vọng

Năm mới tượng trưng cho một sự khởi đầu mới nên cứ mỗi dịp đầu năm mới, người ta lại rủ nhau đi chùa để cầu may mắn cho một năm mới

Nhiều người luôn có niềm tin rằng sự xuất hiện của Tết Nguyên đán sẽ gột rửa những điều xui xẻo từ những năm trước và mở đường cho những kết quả tích cực hơn trong tương lai.

Vì vậy, đây là thời điểm làm việc được nhiều người lựa chọn để bắt đầu năm mới, đồng thời cũng là thời điểm thuận lợi để khởi nghiệp do gặp nhiều may mắn trong năm mới.

_4.4 Các gia đình có truyền thống quây quần trong dịp Tết Nguyên đán

Trong dịp Tết Nguyên đán, mọi gia đình đều mong ngóng được đoàn tụ với những người thân yêu của mình.Điều này có thể nhìn thấy được thông qua việc quây quần bên nồi bánh chưng, bếp lửa vào đêm giao thừa. 

Ngoài ra, đây còn là dịp để con cháu tri ân công lao sinh thành, dưỡng dục của ông bà, cha mẹ bằng những tình cảm chân thành nhất, hay đơn giản là chuẩn bị những món quà, hộp quà đón Tết.

_4.5 Tết Nguyên đán, cũng là thời gian mọi người bày tỏ lòng biết ơn đối với các vị thần.

Trong suốt chiều dài lịch sử, người dân Việt Nam luôn tôn kính tổ tiên vì đã phù hộ độ trì cho họ và rất coi trọng việc cúng tế tổ tiên để cầu mong hạnh phúc gia đình. Đây cũng là lễ hội quan trọng nhất, theo tín ngưỡng dân gian, người nông dân tỏ lòng biết ơn các vị thần Mưa, thần Đất, thần Mặt trời… đã giúp đỡ họ trong một năm qua.

_4.6 Tết là dịp sinh nhật của mọi người

Mọi người ăn mừng năm mới với gia đình và bạn bè của họ bằng cách nói “Chúc mừng năm mới”. Cụm từ này phổ biến giữa các thành viên trong gia đình, ông bà, cha mẹ và cô dì. 

Vào dịp này, mọi người sẽ gửi cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất và hy vọng rằng năm mới sẽ tốt đẹp hơn nữa. Người lớn sẽ mừng tuổi các cụ và các em nhỏ, chúc các cụ sống lâu, mạnh khỏe, còn các cháu thì chóng lớn, ngoan ngoãn, học hành chăm chỉ.

₅ Những phong tục ngày Tết của người Việt

_5.1 Ngày cúng ông Công, ông Táo

Trong dịp trước Tết Nguyên đán, người Việt cúng tế ông Công, ông Táo trong phong tục tập quán của mình. Các gia đình vệ sinh nhà bếp vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, sau đó là mâm ngũ quả, đồ mặn và thả cá chép xuống nước. Việc này được thực hiện để chuẩn bị đưa ông Công, ông Táo về trời để báo cáo với triều đình những việc xảy ra trong gia đình một năm qua.

_5.2 Gói bánh chưng, bánh tét ngày Tết

 Thời điểm Tết đến Xuân về, các chợ tấp nập những người bán ống tre, lá chuối để gói bánh ngày lễ. Họ cũng bán lá dong, dùng để gói bánh chưng và bánh tét.

Vì bánh chưng và bánh tét là hai loại bánh truyền thống trong danh sách các món ăn ngày Tết không thể thiếu của người Việt Nam, có thể chưng trên bàn thờ gia tiên hoặc làm quà Tết cho người thân, bạn bè. 

Ở một số vùng hiện nay, người dân vẫn duy trì phong tục trước Tết Nguyên Đán, các gia đình, hàng xóm trong nhà sẽ quây quần cùng nhau làm bánh, nấu bánh và trò chuyện thâu đêm. Đáng kể là tục gói bánh chưng, bánh tét trong ngày Tết vẫn được duy trì và truyền lại cho các thế hệ mai sau cho đến tận bây giờ.

_5.3 Dọn Dẹp Nhà Cửa

Đối với người Việt, dọn dẹp nhà cửa vào mỗi dịp cuối năm đồng nghĩa với việc rũ bỏ những điều không tốt của năm cũ và chuẩn bị đón những điều may mắn, phú quý trong năm mới.

Vì vậy, đây cũng là dịp để các thành viên trong gia đình dọn dẹp,lắp đặt và sửa chữa các vật dụng trong nhà như : internet,cửa sổ,cửa kính,vệ sinh cửa cuốn,lau chùi camera,vệ sinh máy giặt,máy lạnh,rửa xe...

Ngoài ra, để trang hoàng nhà cửa ngày Tết, người Việt còn sắm những loại hoa Tết đa dạng về màu sắc và ý nghĩa như: hoa Mai,hoa Thủy Tiên, hoa Lan,hoa Ly, hoa Cúc,…

_5.4 Mâm ngũ quả ngày Tết

Trong dịp Tết Nguyên đán, các gia đình phải bày tỏ lòng biết ơn và sự kính trọng với ông bà tổ tiên bằng cách chuẩn bị một mâm ngủ quả đặt lên bàn thờ gia tiên.

Ở mỗi vùng miền, cách bày trí mâm ngũ quả và các loại quả sẽ khác nhau. Tuy nhiên, tất cả đều mang một ý nghĩa chung, đó là mong năm mới sẽ tốt lành và bình an hơn năm cũ.

_5.5 Thăm mộ tổ tiên

Phong tục quét dọn mồ mả tại khu mộ vào trước những ngày giáp Tết được con cháu tổ chức như một cách để tỏ lòng thành kính với tổ tiên đã khuất cũng như ông bà cha mẹ của họ.

_5.6 Lễ cúng tất niên

Cúng tất niên là phong tục lâu đời của người dân Việt Nam. Đây là nghi lễ quan trọng, thường được tổ chức vào ngày 30 Tết, mời tổ tiên về vui xuân cùng gia đình. Đồng thời, là dấu mốc đánh dấu sự kết thúc của một năm cũ để chuẩn bị đón một năm mới an khang thịnh vượng hơn.

_5.7 Xông đất đầu năm

Quan niệm người xông đất đầu tiên vào nhà trong đêm giao thừa là người xông đất đã tồn tại từ xưa đến nay. Tục lệ này cho rằng, người này sẽ phải hợp tuổi với gia chủ thì mới có thể mang lại sức khỏe tốt, một năm làm ăn thuận lợi và gia đình hòa thuận.

_5.8 Phong tục chúc Tết và mừng tuổi

Một năm mới và một tuổi mới mang lại hy vọng và niềm vui. Theo truyền thống, ngày đầu tiên của năm mới được tổ chức với ý nghĩa tượng trưng. Điều này bao gồm việc chúc nhau những lời chúc tốt đẹp nhất cho một năm mới sẽ thành công và thịnh vượng hơn.

Thông thường vào ngày đầu tiên của năm mới, con cháu sẽ đến chúc mừng năm mới với ông bà, sau đó người lớn sẽ trao cho trẻ em những phong bao lì xì đỏ để cầu mong một năm mới may mắn, học giỏi.

Trong dịp Tết, người Việt Nam tham gia vào nhiều hoạt động phổ biến. Bài viết này giải thích lý do tại sao ngày lễ này được gọi là Tết Nguyên đán. Hy vọng nó mang đến cho bạn cái nhìn sâu sắc về ngày lễ và truyền cảm hứng cho nhiều truyền thống thân thiện trong mỗi gia đình.